beklenti teorisi ne demek?

Beklenti Teorisi

Beklenti Teorisi, insanların kararlarını rasyonel bir şekilde olasılıkları değerlendirerek değil, referans noktalarına göre kazanç ve kayıpları değerlendirerek verdiğini savunan bir davranışsal ekonomi teorisidir. Daniel Kahneman ve Amos Tversky tarafından geliştirilmiştir. Geleneksel ekonomik modellerin, insanların risk alma davranışlarını tam olarak açıklayamadığını göstermiştir.

Temel kavramları şunlardır:

• Referans Noktası: Bireylerin sonuçları değerlendirirken kullandıkları nötr noktadır. Kazanç ve kayıplar bu noktaya göre belirlenir.

• Kaybedilenlerden Kaçınma: Kayıpların, aynı miktardaki kazançlardan daha büyük bir duygusal etki yaratmasıdır. Başka bir deyişle, insanlar kaybetmekten kazanmaktan daha çok korkarlar.

• Azalan Duyarlılık: Kazanç ve kayıpların miktarı arttıkça, bireyin duyduğu zevk veya acının azalmasıdır. Örneğin, 100 TL kazanmak, 1000 TL kazanmaktan daha büyük bir etki yaratır.

• Olasılık Ağırlıklandırması: İnsanların küçük olasılıkları abartması ve büyük olasılıkları küçümsemesidir. Örneğin, piyangodan kazanma olasılığı düşük olmasına rağmen, insanlar yine de bilet alırlar.

Beklenti Teorisinin Etkileri:

• Finans: Yatırımcı davranışlarını anlamada (örneğin, hisse senetlerini zararına satmaktan kaçınma).
• Pazarlama: Fiyatlandırma stratejileri, promosyonlar ve ürün sunumları.
• Politika: Kamu politikalarının tasarımı ve sunumu.
• Müzakere: Tarafların pozisyonlarını anlamak ve etkili stratejiler geliştirmek.

Beklenti teorisi, insanların kararlarını anlamak için güçlü bir çerçeve sunar ve geleneksel ekonomik modellerin eksikliklerini gidermeye yardımcı olur.